Deprem Analizlerinde Şok Edici Gerçek: 24 Yıllık Kısıtlı Veri mi Kullanılıyor?
İstanbul’da beklenen büyük Marmara depremine ilişkin yapılan analizlerin, hâlâ 24 yıl önce hazırlanmış ve kısıtlı veriye dayalı bir haritaya göre yapıldığı ortaya çıktı. Prof. Dr. Cenk Yaltırak, bu durumun ciddi bir risk oluşturduğunu belirterek, 2001 tarihli haritada kullanılan sismik veri uzunluğunun yalnızca 1.630 kilometre olduğuna dikkat çekti. Buna karşılık, 2019’dan bu yana farklı kuruluşlar tarafından toplanan 22 bin kilometrelik veriyle, yapay zeka destekli ve süper bilgisayarlarla analiz edilen yeni bir harita oluşturduklarını söyledi.
Oda TV’de yer alan habere göre, Yaltırak, kamu kurumları ve belediyelerin hâlâ MTA’nın (Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü) 2001 yılında yayınladığı, tek fay modeline dayanan haritasını kullandığını vurguladı. Üstelik bu haritanın alt köşesinde açıkça “Bu harita sadece fikir vermek içindir” notu yer almasına rağmen, AFAD’ın tehlike haritasının da bu eski modele dayandığını belirtti. Yaltırak, “Haritalar yeni ve kapsamlı verilerle güncellenmesine rağmen MTA aynı haritayı yayımlamaya devam ediyor. Bu, bilimsel gerçeklerle uyuşmayan bir tercih” ifadelerini kullandı.
Yaltırak’ın aktardığına göre, Marmara Denizi’nde 1974’ten bu yana yapılan çalışmalarla toplamda yaklaşık 30 bin kilometre uzunluğunda sismik veri elde edildi. Ancak kamu tarafından esas alınan 2001 tarihli haritada yalnızca 1.630 kilometrelik veri kullanıldı. Yeni harita, bu eksikliği gidermek amacıyla 1 kilometreden daha az aralıklarla yapılan yoğun sismik kesitlerle ve üç boyutlu analiz teknikleriyle oluşturuldu.
Ayrıca, Prof. Dr. Övgün Ahmet Ercan da İstanbul’un jeofizik haritasını paylaşarak, zemin dayanımına göre en güvenli ve en riskli bölgeleri açıkladı. Ercan’a göre, yıkımların yüzde 65’i zeminden, yüzde 35’i ise yapı kalitesinden kaynaklanıyor. Haritada lacivert renk en güvenli alanları, yeşil dayanıklı bölgeleri, sarı dayanıksız yerleri, kahverengi ise en riskli alanları temsil ediyor.
Kaynak: ODA TV
